Co to jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznica (sepsa) meningokokowa ?
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (zomr) to stan zapalny tkanki otaczającej mózg. Może on być powodowany przez bakterie, wirusy i grzyby.
Posocznica (sepsa) – to uogólniona reakcja zapalna bedąca odpowiedzią na zakażenie.
Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest bardzo poważną chorobą, która wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. To
zakażenie wywołują najczęściej meningokoki i pneumokoki. Inne bakterie, takie jak pałeczki hemofilne typu b (Hib), prątki gruźlicy, pałeczki okrężnicy,
laseczki Listeria i paciorkowce grupy B mogą także wywoływać zapalenie opon.
W jaki sposób można zachorować na na zomr lub posocznicę meningokokową?
Meningokoki wystepują u około 20% zdrowych ludzi w jamie nosowo gardłowe. Na ogół przenoszą się z człowieka na człowieka
przez bliski i długotrwały kontakt z wydzieliną z gardła (bardzo bliskie kontakty). Te bakterie nie przeżywają poza organizmem
człowieka, więc nie można się zarazić np. na basenie lub przebywając po prostu w jednym budynku.
Ludzie w każdym wieku mogą być nosicielami meningokoków. Nosicielstwo może trwać kilka dni, tygodni lub miesięcy i nie powodować wystąpienia choroby.
Baterie wywołują u nosiciela nawet pewien stopień odporności. Niekiedy jednak przełamują one bariery ochronne organizmu i powodują zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych i/lub posocznicę.
Objawy
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznica meningokokowa mogą być czasem trudne do rozpoznania w pierwszej fazie zakażenia.
Pierwsze objawy mogą być takie same jak w przeziębieniu. Objawy mogą się rozwinąć w ciągu kilku dni, choć w niektórych przypadkach dochodzi do tego w zaledwie kilka godzin.
Okres wylęgania choroby meningokokowej wynosi 2-10 dni. Kolejne objawy nie występują w okreslonej kolejności, a część z nich może nie wystąpić w ogóle.
Musimy pamiętać, że czasem zakażeniu towarzyszyć mogą objawy inne niż przedstawione poniżej.
Objawy u dorosłych i starszych dzieci
– wymioty
– gorączka
– ból głowy
– sztywność karku
– światłowstręt
– senność
– bóle stawów
– drgawki
>Zimne dłonie i stopy przy jednoczesnej wysokiej gorączce, oraz wybroczyny na skórze mogą występować również u starszych dzieci i dorosłych.
CO POWINNIŚMY ZROBIĆ
Jesli ktoś z naszych bliskich jest chory i podejrzewamy chorobę meningokokową, natychmiast skontaktujmy się z lekarzem.
Opiszmy dokładnie objawy i wspomnijmy, że naszym zdaniem może to być zapalenie opon mózgowo rdzeniowych lub posocznica.
Jesli nie możemy wezwać lekarza, natychmiast zawieźmy chorego do najbliższego szpitala.
Jesli to inwazyjna choroba meningokokowa, szybkie podjęcie leczenia jest kluczowe dla ratowania życia.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznica wymagają NATYCHMIASTOWEJ pomocy lekarskiej.
Wysypka krwotoczna
U pacjentów z chorobą meningokokową może wystąpić wysypka, która blednie pod naciskiem. Wysypka może wystapić na każdej części ciała
w postaci drobnych czerwonych punkcików. Wpóźniejszych stadiach choroby punkty te zlewają się w duże plamy.
By sprawdzić, czy wysypka może wskazywać na posocznicę meningokokową, możemy przeprowadzić „test szklankowy”.
Przyciśnijmy bok szklanki do zmian na skórze. W pzrypadku zakażenia meningokokowego plamki nie bledną pod naciskiem.
Pamietajmy, że w niektórych, ale rzadkich przypadkach wysypka może blednąć w pierwszym stadium choroby.
Nie czekajmy na wystąpienie wysypki. Może to być ostatni z objawów, który wystąpi u chorego. U części chorych nie występuje wcale.
Leczenie i zapobieganie.
Wirusowe zapalenie opon mózgowo rdzeniowych nie podlega terapii antybiotykowej, stosuje się leczenie objawowe i troskliwą opieke nad chorym.
Bakteryjne zomr i posocznica meningokokowa wymagają natychmistowego leczenia antybiotykami.
Tylko osoby, które miały bardzo bliski kontakt z chorym na inwazyjną chorobe meningokokową powinny profilaktycznie otrzymać antybiotyk.
Bliski kontakt oznacza mieszkanie lub spanie w tym samym pomieszczeniu lub głębokie pocałunki. Ludzie uczący się lub pracujący razem z chorym rzadko są narażone na zakażenie.
Szczegółowe informacje na temat inwazyjnej choroby meningokokowej można uzyskać pisząc na adres
Krajowego Osrodka Referencyjnego ds. Diagnostyki
Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego
(KOROUN)
Narodowy Instytut Leków
ul. Chełmska 30/34
00-725 Warszawa
Opracowano na podstawie materiałów edukacyjnych KOROUN (Marcin Kadłubowski, Waleria Hryniewicz, 2007)
w kontakcie z Powiatowym Państwowym Inspektorem Sanitarnym w Gdańsku
23 maja 2007